Η Μηλιού της Λαόνας: Το μικρό χωριό της φύσης, των πορτοκαλιών και της αυθεντικής κυπριακής φιλοξενίας
Στο οροπέδιο της Λαόνας, στην Επαρχία Πάφου, βρίσκεται η μικρή αλλά γραφική κοινότητα Μηλιού — ένα χωριό που ξεχωρίζει για τη φυσική του ομορφιά, τα παραδοσιακά εξωκλήσια, τα πορτοκαλο- και λεμονόδεντρα που γεμίζουν με χρώμα και άρωμα τον τόπο, αλλά και για την ανθισμένη αμυγδαλιά που σηματοδοτεί την άνοιξη.
Το οδοιπορικό στην κοινότητα ξεκινά ένα φθινοπωρινό πρωινό, με τη συντροφιά της Προέδρου του Κοινοτικού Συμβουλίου Μηλιούς, κ. Εύας Χρυσάνθου, η οποία μιλά με αγάπη για τον τόπο της και για τη διαρκή προσπάθεια να διατηρηθεί ζωντανός ο χαρακτήρας του χωριού.
Η φύση, οι πηγές και τα μονοπάτια
Η Μηλιού προσφέρει μοναδική θέα προς το βουνό και την κοιλάδα, ενώ οι λάτρεις της πεζοπορίας μπορούν να απολαύσουν το μονοπάτι της φύσης “Ανεράδες” — ένα κυκλικό μονοπάτι που αναδίδει τα αρώματα των πεύκων, των εσπεριδοειδών και της κυπριακής υπαίθρου. Το φθινόπωρο, το μονοπάτι στολίζεται με κυκλάμινα, ενώ την άνοιξη ανεμώνες και αγριοζούμπουλα χρωματίζουν το τοπίο.
Η κοινοτική αρχή διοργανώνει ετησίως το Φεστιβάλ Πορτοκαλιού, τιμώντας την παράδοση και τη γη της Μηλιούς. Στο χωριό υπάρχουν τρεις θέσεις θέασης, καθώς και πηγές με φρέσκο νερό, δίπλα στις οποίες βρίσκεται ένα από τα ιστορικότερα μνημεία της περιοχής: το Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων.
Το Μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων
Χτισμένο το 1649 από τους αδελφούς Κοσμά και Δαμιανό, το μοναστήρι υπήρξε από τα πρώτα στο νησί και ιδρύθηκε με σκοπό την περίθαλψη των ασθενών και των ετοιμοθάνατων χωρίς αμοιβή, ανέφερε η κ. Χρυσάνθου. Σήμερα, ο χώρος του έχει ανακαινιστεί και λειτουργεί ως spa hotel, διατηρώντας ωστόσο την ιστορική του αύρα και τη θρησκευτική του αξία.
Η ζωή στο χωριό
Στην κεντρική πλατεία της Μηλιούς, το παραδοσιακό καφενείο παραμένει σημείο αναφοράς. Εκεί, ανέφερε η κοινοτάρχης σερβίρονται παραδοσιακές τυρόπιτες, σπανακόπιτες, χωριάτικα ψωμιά και ο καφές του τόπου. Οι λιγοστοί κάτοικοι απολαμβάνουν τη συντροφιά και τη συζήτηση, ενώ οι παλαιότερες γυναίκες συνεχίζουν την παράδοση του αργαλειού, υφαίνοντας παραδοσιακά υφάσματα.
Σήμερα, συνέχισε η κοινοτάρχης, η Μηλιού συγκαταλέγεται ανάμεσα στα μικρότερα χωριά της Κύπρου, με περίπου 50 κατοίκους — 30 ντόπιους και 20 αλλοδαπούς (Γερμανούς, Ρώσους και Βρετανούς) που διαμένουν μόνιμα ή εποχιακά. Παρά το μικρό της μέγεθος, η κοινότητα διατηρεί τουριστικές επαύλεις και ένα ανακαινισμένο πολιτιστικό κέντρο, ενώ διοργανώνει δενδροφυτεύσεις και καθαρισμούς καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.
Τα προβλήματα και οι προκλήσεις
Η Πρόεδρος του Κ.Σ. Μηλιούς, κ. Χρυσάνθου, επισημαίνει ότι, όπως και οι περισσότερες κοινότητες της υπαίθρου, η Μηλιού πλήττεται από την αστυφιλία.
«Το τελευταίο νεαρό ζευγάρι έφυγε από τη Μηλιού πριν από 15 χρόνια. Σήμερα, το 70% των κατοίκων είναι συνταξιούχοι που ασχολούνται με τα πορτοκάλια, τις ελιές, τα καρύδια, τους λαχανόκηπους και τα φρέσκα αυγά από το κοτέτσι τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η Πρόεδρος υπογράμμισε επίσης ότι η κοινότητα έχει προχωρήσει σε διαβήματα για ένταξη στα στεγαστικά σχέδια της κυβέρνησης, με στόχο την προσέλκυση νεαρών ζευγαριών, ενώ ελπίζει πως η ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς θα αποτελέσει ένα πρόσθετο κίνητρο εγκατάστασης νέων κατοίκων.
Ζητήματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Αναφερόμενη στη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τη λειτουργία του ΕΟΑ Πάφου, η κ. Χρυσάνθου εξέφρασε την απογοήτευσή της. «Δυστυχώς, μετά από ενάμιση χρόνο λειτουργίας, ο οργανισμός δεν έχει ακόμη στελεχωθεί και αδυνατεί να φέρει εις πέρας την αποστολή του. Η μεταρρύθμιση έγινε για να βοηθηθούν οι κοινότητες, όμως ο απλός πολίτης ταλαιπωρείται και επιβαρύνεται με επιπλέον κόστος», συμπλήρωσε.
Η πρόεδρος του Κ.Σ. Μηλιούς ανέφερε ακόμη ότι, ενώ υπήρξαν διαβεβαιώσεις για πρόσληψη πέντε μόνιμων υπαλλήλων μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου, αυτό δεν έχει υλοποιηθεί, σημειώνοντας πως «οι κοινότητες νιώθουν σαν ένα καράβι ακυβέρνητο».
Παρ’ όλα αυτά, η κοινοτική αρχή, όπως είπε, συνεχίζει να διεκδικεί έργα ανάπτυξης, όπως τη δημιουργία χώρου στάθμευσης δέκα οχημάτων και την αναπαλαίωση ενός παλιού ελαιόμυλου και ελαιοτριβείου, για τα οποία ήδη έχουν γίνει απαλλοτριώσεις και αναμένονται οι τελικές άδειες. Πρόσθεσε ακόμη, πως στον ΕΟΑ δεν προχωρά τίποτε.
Σημειώνεται πως το πλησιέστερο σούπερ μάρκετ στη Μηλιού βρίσκεται σε απόσταση περίπου τεσσάρων χιλιομέτρων. Οι παραλίες, οι ταβέρνες, η αγορά και τα καταστήματα της Πόλης και του Λατσί απέχουν περίπου 20 λεπτά με το αυτοκίνητο και άλλα λίγα λεπτά μεταφέρουν τον επισκέπτη στην άκρη της χερσονήσου του Ακάμα. Τα βουνά του Τροόδους και το δάσος της Πάφου (πατρίδα του αγρινού,) βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, ενώ το Διεθνές Αεροδρόμιο της Πάφου απέχει 45 λεπτά οδικώς. Δραστηριότητες
Η Μηλιού βρίσκεται ακόμη κοντά στο Λατσί, την Πόλη και τη χερσόνησο του Ακάμα, στα Μονοπάτια της Φύσης της περιοχής (“Αφροδίτη”, “Άδωνις”, “Σμίγκες” και “Φαράγγι του Αβάκα”) , ενώ ο επισκέπτης μπορεί να ακολουθήσει τους Δρόμους του Κρασιού (Λαόνα – Ακάμας) και (Βουνί – Αμπελίτης), αλλά και να επισκεφτεί την παραλία Λάρα.
