Δεκαέξι μήνες παραμένει κλειστό το Εκκλησιαστικό Μουσείο Πάφου που στις συλλογές του περιλαμβάνονται μοναδικά εκθέματα. Ανάμεσα σ’ αυτά η αρχαιότερη εικόνα της Κύπρου, της Αγίας Μαρίνας, σε στάση δέησης και πλαισιωμένη με σκηνές του μαρτυρίου της, η μοναδική που ανάγεται στην προ της εικονομαχίας περίοδο, τον 7ο – 8ο αιώνα μ.Χ.

Μετά την παραίτηση της υπεύθυνης του Εκκλησιαστικού Μουσείου Πάφου Χαρίκλειας Σαρίκα τον Μάιο 2024 το Εκκλησιαστικό Μουσείο, που φιλοξενεί συλλογή εικόνων που χρονολογούνται από τον 12ο μέχρι τον 19ο αιώνα παραμένει κλειστό. Στόχος της ίδρυσης του Μουσείου ήταν η διάσωση, προστασία, προβολή και επιστημονική αξιοποίηση ανεκτίμητων θησαυρών βυζαντινής τέχνης που βρίσκονταν κατάσπαρτοι σε όλες σχεδόν τις ενορίες της Μητρόπολης Πάφου.

Η έκθεσή τους σε ένα ενιαίο μουσειακό χώρο, έδινε την ευκαιρία στον επισκέπτη να γνωρίσει εύκολα τη βυζαντινή κληρονομιά της Πάφου.

Ο Οικονόμος πάτερ Μιχάλης Γεωργίου, υπεύθυνος του Μουσείου, ερωτηθείς σχετικά ανέφερε πως το Εκκλησιαστικό Μουσείο Πάφου, που στεγάζεται στο παλιό Δημοτικό της Γεροσκήπου, είναι κλειστό διότι σ’ αυτό διεξάγονται εργασίες συντήρησης και ανακαίνισης. Οι εργασίες, είπε, “δεν ολοκληρώνονται σε μια ημέρα”. Πρόκειται, συνέχισε, για μεγάλο Μουσείο στο οποίο θα συμπεριληφθούν και νέα εκθέματα. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών θα εξευρεθεί και κατάλληλο άτομο για την επαναλειτουργία του, κατέληξε.

Το Εκκλησιαστικό Μουσείο στο οποίο εκτίθενται μεταλλικά εκκλησιαστικά αντικείμενα του 6ου αιώνα, μοναδικά και εξαιρετικής σημασίας εκθέματα, όπως λύχνος, καντήλια, θυμιατός, κηροπήγια κ.ά. τύγχανε μεγάλης επισκεψιμότητας από ντόπιους και ξένους επισκέπτες και φιλοξενείται στη Γεροσκήπου. Το Μουσείο επισκέπτονταν συχνά και σχολεία ώστε οι μαθητές να ενημερώνονται για τα Μουσεία του τόπου τους.

Ανάμεσα στις συλλογές είναι πόρπες, μίτρες, λειψανοθήκη, δισκοπότηρα, θυμιατοί, ποιμαντορικές ράβδοι, ενώ ξεχωρίζει η ράβδος του Μητροπολίτη Εφέσου Μελετίου από το 1764.

Στον 11ο με 12ο αιώνα ανάγονται οι τοιχογραφίες που φιλοξενούνται στο Μουσείο και μεταφέρθηκαν από ερειπωμένους ναούς. Ακόμη, περιλαμβάνονται πλούσιες συλλογές από ξυλόγλυπτα, εσταυρωμένους και λυπητερά, προσκυνητάρι, τέμπλο, θρόνοι, παγκάρι, σταυροί ευλογίας και άλλα.

Το Μουσείο που σήμερα βρίσκεται σ’ αυτήν την κατάσταση, φιλοξενεί συλλογή των αμφίων και της εκκλησιαστικής κεντητικής, ιδιαίτερα αξιόλογη, με χρυσοκέντητα άμφια 18ου και 19ου αιώνα, επιτάφιο 19ου αιώνα και άλλα. Υπάρχουν άμφια χρυσοκέντητα αρχιερατικής στολής του 18ου και του 19ου αιώνα. Η συλλογή της χρυσοκεντητικής πλαισιώνεται από ένα μεγάλο χρυσοκέντητο επιτάφιο του 19ου αιώνα.

Ακόμη, η συλλογή με χειρόγραφα και παλαίτυπα βιβλία είναι πλούσια και αξιόλογη.

Μεταξύ τους, περιλαμβάνονται Ευαγγέλια του 1462 και του 1604, υμνολόγιο του 15ου αιώνα, φιρμάνια του 1853, καθώς και μουσικά χειρόγραφα βιβλία.

Η μεγαλύτερη και αξιολογότερη συλλογή του Μουσείου είναι οι εικόνες των οποίων ο αριθμός υπερβαίνει τις εκατόν. Η πλειονότητα των παλαιοτέρων εικόνων είναι καθαρά βυζαντινής τεχνικής και αισθητικής σύλληψης. Μια σειρά εικόνων φέρει, δυτικά δάνεια, κυρίως από τη διεθνή γοτθική τεχνοτροπία και την ιταλική αναγέννηση του 15ου και 16ου αιώνα, ενώ άλλες φέρουν στοιχεία από το μπαρόκ και το ροκοκό στους 17ο, 18ο, και 19ο αιώνες.

Αναφορικά με τις τοιχογραφίες, αυτές, προέρχονται από ερειπωμένες εκκλησίες. Η διαφύλαξή τους στο Μουσείο της Μητρόπολης κρίθηκε αναγκαία, ώστε να μη μένουν εκτεθειμένες στις καιρικές συνθήκες.

Το κυριότερο σύνολο χρονολογείται γύρω στο 1100 και προέρχεται από τα ερείπια του βυζαντινού ναού του Αγίου Θεοδώρου στη Χούλου. Μια άλλη τμηματική τοιχογραφία με κεφαλή αδιάγνωστου αγίου προέρχεται από τον ναό της άλλοτε Μονής της Χρυσολάκουρνας έξω από τη Στενή και είναι του 16ου αιώνα.

Τα δείγματα ξυλογλυπτικής, που εκτίθενται στο Μουσείο είναι κυρίως τμήματα εικονοστασίων. Δείγματα μικρογλυπτικής του 18ου και 19ου αιώνα είναι διάφοροι σταυροί ευλογίας και αγιασμού που αποτελούν τον πυρήνα σταυρών από μέταλλο, σμάλτο και πολύτιμους λίθους.

Ακόμη τα παλαίτυπα βιβλία που εκτίθενται στο Μουσείο είναι τρία Ευαγγέλια, ένα του 1604, ένα του 1768 με αργυρεπίχρυσο κάλυμμα του 1745 και ένα του 1803 με αργυρεπίχρυσο κάλυμμα του 1838.

Το Μουσείο, επίσης, φιλοξενεί εικόνες που φέρουν την υπογραφή των αγιογράφων, κάτι που είναι πολύ σπάνιο. Σε αυτήν την κατηγορία εμπίπτουν δύο εικόνες από τον Τίτο, μία Παναγία από τον Σιλβέστρο, μια εικόνα από τον Παπαλεοντίου, καθώς και μια εικόνα του Νικολάου. Επίσης, το Εκκλησιαστικό Μουσείο Πάφου φιλοξενεί εικόνες, που παρουσιάζουν τους δωρητές, πράγμα που αποτελεί πηγή πληροφοριών.

Πέραν από τις εικόνες που εκτίθενται, υπάρχουν χάλκινα αντικείμενα, βιβλία και χειρόγραφα, που αποτελούν μια πλούσια συλλογή.